Dr. Öğr. Üyesi
HÜSEYİN HAKAN
İNCE

Başlama Tarihi : 03.02.2017
Bitiş Tarihi : 20.04.2020
Proje Konusu : Tiopurinlerden 6-merkaptopurin (6-MP) ve 6-tioguanin (6-TG) başta lösemiler (ALL) olmak üzere pek çok hastalığın tedavisinde en temel ilaçlardır. ALL tedavi protokollerinin hemen hepsinde, özellikle idame tedavisinde bu ilaçlar yer almaktadır. 6MP ve 6TG inaktif ilaçlar olup hücre içine alındıktan sonra birçok enzimin katalizlediği reaksiyonlarla aktif metabolitlere (Tioguanin Nükleotidlerine TGN) dönüşürler. TGN ler sitotoksik etkilerini DNA ve RNA moleküllerinin yapısına girerek ve denovo purin sentezini bozarak gerçekleştirirler. 6MP ve 6TG nin hücre içindeki inaktivasyonu tiopurin S-metiltransferaz (TPMT) enzimi ile gerçekleşir. TPMT aktivitesi, tiopurinlerden ne kadarının tioguanin nükleotidlerine dönüşmek üzere hücre içerisinde kalacağını dolayısıyla sitotoksik aktivite ve toksisitede rol alacağını belirlemektedir.TPMT aktivitesinin düşük olması durumundaki denge inaktif metabolitlerin oluşumundan çok aktif metabolitlerin oluşumu yönüne kayacaktır. Sonuç olarak ilaç etkinliği ile birlikte toksisitesi de teorik olarak artacaktır. Tiopurin inaktivasyon metabolizmasının önemli enzimlerinden olan TPMT enzim düzeyi, TPMT genindeki polimorfizme bağlı olarak kişiler arasında farklılık göstermektedir. Toplumun 10 nunda TPMT geninin sadece bir allelinde farklılık olması (heterozigot) nedeniyle TPMT enziminde orta derecede aktivite görülürken, 300 kişiden 1 inde ise her iki allelin polimorfik olması nedeniyle TPMT enziminde çok düşük miktarda aktivite bulunmaktadır.Tiopurin metiltransferaz geninde tek nokta polimorfizmleri (SNP) yaygın olup vakaların çoğundan (90) 3 farlı genotip sorumludur (TPMT2, TPMT3A ve TPMT3C). Bu SNP ler enzim yıkımında artış ile TPMT aktivitesinin azalmasına neden olmaktadır. İnsanlarda moleküler düzeyde tespit edilmiş olan polimorfizmlerin TPMT enzim aktivitesi ile korelasyonu ilk kez Yates ve arkadaşları tarafından gösterilmiştir.
Proje Konum : Yürütücü
Proje Türü : ARAŞTIRMA PROJESİ
Güncelleme Tarihi : 2025-04-29 13:38:59

Başlama Tarihi : 29.01.2016
Bitiş Tarihi : 29.11.2019
Proje Konusu : Tiyopurin S-metil transferaz enzimi (TPMT) tiyopurin grubu ilaçların metilasyonunu katalizleyen sitozolik bir enzimdir. Bu ilaçlardan 6-tioguanin (6-TG) ve 6-merkaptopurin (6-MP) genellikle akut lösemilerin, azatiyopürin (AZA) ise inflamatuar ve otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Bu enzim, tiyopurinlerin yıkımında anahtar rol görevi yapmaktadır. Tiyopurinler ile tedavi sırasında TPMT aktivitesi düşük veya sıfır olan hastalarda hematopoetik toksisite görülmektedir. Bu nedenle tedaviye başlamadan önce TPMT aktivitesinin ölçülmesi, hastaların can güvenliği açısından son derece önemlidir. Ayrıca enzim tayini tiopurin grubu ilaçların doz ayarlanmasına önemli katkı sağlamaktadır. TPMT geninde bulunan mutasyonlar enzim aktivitesinin azalmasına neden olmaktadır. Enzim aktivitesi düşük olan hastalara tedavi için verilen ilaçlar kemik iliğini baskılamakta olup ilaç almaya devam eden kişiler hayatını kaybetmektedir. Bu nedenle tedaviye başlamadan önce TPMT aktivitesinin ölçülmesinin hayati önemi vardır. Enzimatik reaksiyon sonucu oluşan metilenmiş ürünler Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi (High Pressure Liquid Chromatography HPLC) ile ölçülerek aktivite belirlenmektedir.TPMT geni 6. kromozom üzerinde yerleşmiş olup 10 ekzon tarafından kodlanmaktadır. TPMT polimorfizmi ile ilaçların terapötik etkinliği ve toksisiteleri yakından ilişkilidir. Bu güne kadar yapılan çalışmalarda TPMT geni üzerinde toplam 30 farklı mutasyon tanımlanmıştır. Bu mutasyonlar PCR (Polimera Zincir Reaksiyonu) temeline dayalı yöntemler ile kısa bir süre içinde belirlenmektedir. Son yıllarda moleküler tanı laboratuarı mevcut olan hastanelerde aktivite ölçümü yerine genotip (mutasyon analizi) tayini tercih edilmektedir. Araştırmaya dayalı hizmet veren hastanelerde aktivite ölçümü genotip analizi ile birlikte değerlendirilmektedir.
Proje Konum : Yürütücü
Proje Türü : ARAŞTIRMA PROJESİ
Güncelleme Tarihi : 2025-04-29 13:39:15

Başlama Tarihi : 01.04.2010
Bitiş Tarihi : 13.05.2011
Proje Konusu : BÖLGESEL KALKINMADA EĞİTİMİN ROLÜ
Proje Konum : Araştırmacı
Proje Türü : Sanayi Bakanlığı (SAN-TEZ) PROJESİ
Güncelleme Tarihi : 2025-04-29 13:39:23

Başlama Tarihi : 15.10.2009
Bitiş Tarihi : 15.10.2010
Proje Konusu : Diyarbakır yöresinde tiopürin S metil transferaz enzim eksikliği ve TPMT 2 3B ve 3C mutasyonlarının belirlenmesi
Proje Konum : Danışman
Proje Türü : Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi
Güncelleme Tarihi : 2025-04-29 13:39:32

Başlama Tarihi : 15.10.2009
Bitiş Tarihi : 15.10.2010
Proje Konusu : Diyarbakır bölgesinde G6PD özellikleri bilinmeyen kişilerde G6PD Canton Kaiping ve Gaohe mutant allellerinin belirlenmesi
Proje Konum : Danışman
Proje Türü : Yükseköğretim Kurumları tarafından destekli bilimsel araştırma projesi
Güncelleme Tarihi : 2025-04-29 13:39:28